«مهارت آموزی و لزوم عزم ملی برای توسعه ی آن»
توسعه و پیشرفت پایدار و بهویژه توسعۀ دانشبنیان، نیازمند آموزش و توسعه منابع انسانی در سطوح مختلف نظامهای آموزش رسمی و غیررسمی است. کشورهای توسعهیافته پیشرفت خود را مدیون اهتمام به توسعه منابع انسانی بهطورعام و توسعه مدارس، دانشگاهها و مؤسسههای آموزشی و پژوهشی بهطورخاص هستند. در این میان، آموزشهای مهارتی و فنیوحرفهای و ترکیب آنها با آموزشهای رسمی جایگاه ویژهای دارد.
کشورهای توسعهیافته، اکثر جوانان و افراد جویای کار بیش از آنکه به تحصیل در دانشگاه و اخذ مدارک رسمی دانشگاهی فکر کنند، به گذراندن دورههای مهارتی و فنیوحرفهای اقدام میکنند و همین مهارتها برای ورود آنها به بازار کار کافی است. بهعلاوه، بسیاری از افرادی که با مدارک دانشگاهی در جایگاههای شغلی قرار دارند، موظفند برای بهروزکردن دانش حرفهای یا ارتقای شغلی، به طور مستمر دورههای مهارتی متعددی را بگذرانند. همچنین آموزشهای مهارتی باکیفیت و تقاضامحور حلقه مفقودۀ اشتغال و کارآفرینی ملی است. در کشور ما شرط لازم و کافی برای احراز یک شغل، داشتن مدرک تحصیلی یا دانشگاهی است، درصورتیکه داشتن مدرک علمی، شرط لازم اما ناکافی برای احراز شغل است. مدارک تحصیلی دانشگاهی نشاندهنده دانش و اطلاعات کلی دانشآموختگان در حیطه خاص یک رشته است؛ درحالیکه برای داشتن یک شغل خاص، علاوهبر دانش، مهارتهای ویژهای متناسب با رویکرد میانرشتهای نیز مورد نیاز است.
توانمندسازی زمانمند دستگاههای اجرایی مانندِ وزارت آموزشوپرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاههای فنیوحرفهای و جامع علمی ـ کاربردی و سازمان آموزش فنیوحرفهای در زمینه آموزشهای مهارتی شغلی و حرفهای، و زمینهسازی و پشتیبانی بیشتر از بخش خصوصی برای ارائه آموزش مهارتهای مورد نیاز است. همچنین تقویت ابزارهای اجرایی نظام جامع آموزش مهارتی و فناوری و الزام دستگاهها برای همکاری در اجرای بهینۀ این نظام آموزشی، هماهنگسازی سیاستهای کلان سند نقشه جامع علمی و برنامههای پنجسالۀ توسعه در زمینۀ توسعه آموزشهای فنیوحرفهای و مهارتی ضروری است. بهروزرسانی برنامههای درسی و محتوا و تکثّر شیوههای آموزش فنیوحرفهای و مهارت براساس نیازهای روزافزون بازار کار و متقاضیان مانند مهارتآموزی در محیط واقعی و صحنه عمل، از جمله راهکارهای توسعۀ مهارتآموزی در کشور است.
توسعه و پیشرفت پایدار و بهویژه توسعۀ دانشبنیان، نیازمند آموزش و توسعه منابع انسانی در سطوح مختلف نظامهای آموزش رسمی و غیررسمی است. کشورهای توسعهیافته پیشرفت خود را مدیون اهتمام به توسعه منابع انسانی بهطورعام و توسعه مدارس، دانشگاهها و مؤسسههای آموزشی و پژوهشی بهطورخاص هستند. در این میان، آموزشهای مهارتی و فنیوحرفهای و ترکیب آنها با آموزشهای رسمی جایگاه ویژهای دارد.
کشورهای توسعهیافته، اکثر جوانان و افراد جویای کار بیش از آنکه به تحصیل در دانشگاه و اخذ مدارک رسمی دانشگاهی فکر کنند، به گذراندن دورههای مهارتی و فنیوحرفهای اقدام میکنند و همین مهارتها برای ورود آنها به بازار کار کافی است. بهعلاوه، بسیاری از افرادی که با مدارک دانشگاهی در جایگاههای شغلی قرار دارند، موظفند برای بهروزکردن دانش حرفهای یا ارتقای شغلی، به طور مستمر دورههای مهارتی متعددی را بگذرانند. همچنین آموزشهای مهارتی باکیفیت و تقاضامحور حلقه مفقودۀ اشتغال و کارآفرینی ملی است. در کشور ما شرط لازم و کافی برای احراز یک شغل، داشتن مدرک تحصیلی یا دانشگاهی است، درصورتیکه داشتن مدرک علمی، شرط لازم اما ناکافی برای احراز شغل است. مدارک تحصیلی دانشگاهی نشاندهنده دانش و اطلاعات کلی دانشآموختگان در حیطه خاص یک رشته است؛ درحالیکه برای داشتن یک شغل خاص، علاوهبر دانش، مهارتهای ویژهای متناسب با رویکرد میانرشتهای نیز مورد نیاز است.
توانمندسازی زمانمند دستگاههای اجرایی مانندِ وزارت آموزشوپرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاههای فنیوحرفهای و جامع علمی ـ کاربردی و سازمان آموزش فنیوحرفهای در زمینه آموزشهای مهارتی شغلی و حرفهای، و زمینهسازی و پشتیبانی بیشتر از بخش خصوصی برای ارائه آموزش مهارتهای مورد نیاز است. همچنین تقویت ابزارهای اجرایی نظام جامع آموزش مهارتی و فناوری و الزام دستگاهها برای همکاری در اجرای بهینۀ این نظام آموزشی، هماهنگسازی سیاستهای کلان سند نقشه جامع علمی و برنامههای پنجسالۀ توسعه در زمینۀ توسعه آموزشهای فنیوحرفهای و مهارتی ضروری است. بهروزرسانی برنامههای درسی و محتوا و تکثّر شیوههای آموزش فنیوحرفهای و مهارت براساس نیازهای روزافزون بازار کار و متقاضیان مانند مهارتآموزی در محیط واقعی و صحنه عمل، از جمله راهکارهای توسعۀ مهارتآموزی در کشور است.
در شرایطی که«اقتصاد مقاومتی» به عنوان یکی از راهبردهای کلان اقتصادی کشور تعیین شده است، آموزش فنی و حرفهای یکی از ارکان اصلی در ایجاد تحول سریع اقتصادی به شمار میرود
توسعه آموزشهای فنی وحرفهای در شرایط کنونی برای اقتصاد و فرهنگ ایران و به ویژه شتاب دهی به فرایند تولید امری حیاتی است
بنابراین از ضرورت ها و الزامات رشد و توسعه اقتصادی، نظام آموزش برای ایجاد مهارت های لازم سرمایه آموزشهای فنی و حرفه ای است .
هدف از این آموزشها، افزایش تواناییهای دانش، مهارت و قدرت درک افراد و انجام مطلوبتر کار در محدوده وظایف شغلی است. از آنجایی که موضوع بیکاری یکی از مهمترین مسائل و مشکلات جهان است و در کشورهای در حال توسعه با توجه به فقدان توازن ساختارهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی سهم بیشتری را بر توسعه دارد لذا به این نوع آموزش ها به عنوان ابزاری برای مقابله با بیکاری بالاخص بیکاری ساختاری که ناشی از تغییرات در اقتصاد جهانی است، نگریسته میشود.
باتوجه به اهمیت و نقش مهارت آموزی در توسعه و رشد اقتصادی و بستر سازی اشتغال پایدار و پیچیدگی های کلان مربوط به حوزه ی اجرا و و لزوم تقویت فرهنگ مهارت آموزی وگستردگی مفهوم مهارت و شمول آن بر کل جامعه لازم است تمامی دستگاه ها و نهادهایی که می توانند در این امر نقشی اثرگذار داشته باشند ، این سازمان را در رسیدن به اهداف تعریف شده و همچنین در عملیاتی نمودن برنامه های آموزشی حوزه مهارت آموزی و کارآفرینی، یاری کنند
افشین خورشیدی
رئیس مرکز آموزش فنی و حرفه ای کامیاران